Kişisel Veri Nedir?
Kişisel veri kavramı 24.03.2016 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun ile hayatımızda net ve belirgin bir hal almıştır. Söz konusu kanun kapsamında kişisel veri; kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi olduğu hususu da açıkça tanımlanmıştır.
Söz konusu kanun maddesinin gerekçesine baktığımızda bu tanımı bize daha da açmaktadır. Şöyle ki; kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Bu bağlamda sadece bireyin adı, soyadı, doğum tarihi ve doğum yeri gibi onun kesin teşhisini sağlayan bilgiler değil, aynı zamanda kişinin fiziki, ailevi, ekonomik, sosyal ve sair özelliklerine ilişkin bilgiler de kişisel veridir. Bir kişinin belirli veya belirlenebilir olması, mevcut verilerin herhangi bir şekilde bir gerçek kişiyle ilişkilendirilmesi suretiyle, o kişinin tanımlanabilir hale getirilmesini ifade eder. Yani verilerin; kişinin fiziksel, ekonomik, kültürel, sosyal veya psikolojik kimliğini ifade eden somut bir içerik taşıması veya kimlik, vergi, sigorta numarası gibi herhangi bir kayıtla ilişkilendirilmesi sonucunda kişinin belirlenmesini sağlayan tüm halleri kapsar. İsim, telefon numarası, motorlu taşıt plakası, sosyal güvenlik numarası, pasaport numarası, özgeçmiş, resim, görüntü ve ses kayıtları, parmak izleri, genetik bilgiler gibi veriler dolaylı da olsa kişiyi belirlenebilir kılabilme özellikleri nedeniyle kişisel verilerdir. Kanunun ve gerekçesinde de açıkça belirtmiş olduğu gibi aslında bizi birey yapan tüm unsurlar “kişisel veri” olarak değerlendirilmektedir.
Yine söz konusu kanunun tüm kapsamına baktığımızda kişisel veri kavramı aynı zamanda ikiye ayrılmaktadır. Bunlar genel nitelikli kişisel veri ve özel nitelikli kişisel veridir. Özel nitelikli kişisel veriler 3. Kişiler tarafından öğrenilmesi halinde, kişinin mağduriyet yaşamasına veya ayrımcılığa maruz kalmasına sebep olacak nitelikte bilgilerdir. Bu veriler ancak ilgili kişinin açıkça rızası veya Kanunun izin verdiği hallerin olması durumunda işlenebilecektir.
Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde veri sorumlusu tarafından alınması gereken önlemlerin neler olduğu yine ilgili kurul olan Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 31.01.2018 tarih ve 2018/10 sayılı kararı ile Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinden çok, özel nitelikli kişisel verilerin neler olabileceği hususunu belirtecek olursak eğer yine 6698 sayılı kanunun 6. Maddesinde bu husus açıkça belirtilmiş olmaktadır. İlgili kanun maddesinde özel nitelikli kişisel veri şöyle tanımlanmaktadır: “Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir”. Tek tek belirtilmiş olan bu özel nitelikli verilerin neler olduğu hususu, belirtilmiş olan hususlar dışında, kıyas yöntemi dahi kullanılarak genişletilmesi söz konusu olmamaktadır.
Yine ilgili kanunun devam eden ikinci fıkrasında da özel nitelikli kişisel verilerin işlenebilmesi için, yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere, ilgili kişinin açık rızası olmadan işlenemeyeceğini açıkça belirtmiştir.
Yine ilgili kanunun devam eden ikinci fıkrasında da özel nitelikli kişisel verilerin işlenebilmesi için, yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere, ilgili kişinin açık rızası olmadan işlenemeyeceğini açıkça belirtmiştir.
Danıştay 12. Dairesi’ nin 2020/3109 K. sayılı kararında özel nitelikli kişisel veri ihlalini sadece 6698 sayılı Kanun kapsamı içerisinde değerlendirmemiş, aynı zamanda Anayasanın 20. maddesi uyarınca güvence altına alınan özel hayata saygı hakkına bir müdahale oluşturduğu ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. maddesi uyarınca özel hayata saygı hakkının ihlâli sonucunu doğurmakta olduğuna ilişkin karar vermiş bulunmaktadır. Yine özel nitelikli kişisel veriye ilişkin Danıştay 8. Dairesinin vermiş olduğu birden çok karar bulunmakta olup söz konusu kararların içeriği ise avukatlık mesleğini icra edenler adına çıkartılan genel vekaletname ile özel nitelikli kişisel verilere ulaşıp ulaşılamayacağı sorununa ilişkindir. Duruma ilişkin Danıştay tarafından ortak görüş, avukatlık mesleğini icra eden kişilere çıkartılacak olan genel vekaletname ile özel nitelikli sayılabilecek kişisel verilere erişim izni verildiği yönündedir.
Genel nitelikli kişisel veri ise özel nitelikli kişisel veri kapsamına dahil edilmeyen yani, Kanunun tek tek saymış olduğu özel nitelikli kişisel veriler dışında kalan tüm kişisel veriler olarak tanımlanmaktadır.
